واگرایی در بازار های مالی شرایطی را توصیف میکند که در آن قیمت یا ارزش دارایی با شاخص دارایی رفتار متفاوتی نسبت به هم دارند. فرض کنید قیمت یک کالا در حال افزایش و ارزش اندیکاتور و شاخص آن در حال کاهش میباشد، در نتیجه این به معنای واگرایی است و این احتمال وجود دارد که نشانه هایی از معکوس شدن روند قیمتی در آینده را به معاملهگران بدهد. معامله گران تازه کار بیشتر واگرایی با اندیکاتور ها را مد نظر خود قرار میدهند در حالی که معاملهگران حرفهای واگرایی قیمت با اندیکاتور ها را بدون ارزش میدانند و برای بررسی واگرایی از شاخص آن دارایی استفاده میکنند. بسیاری از اندیکاتورها و شاخصهای فنی از واگرایی به عنوان یک ابزار و یک سیستم معاملاتی استفاده میکنند.
زمانی واگرایی شکل میگیرد که سرعت حرکت قیمت در یک بازه افزایش یابد، یعنی قیمت یک حرکت با مومنتوم قوی در بازهی زمانی کوتاه انجام میدهد. مادامی که این اتفاق میافتد تناسب بین قیمت و زمان از بین میرود و یک خلا زمانی در بازار ایجاد میشود. در شکل به دلیل سرعت بالای قیمت یک واگرایی ایجاد شده است.
به این شکل دقت کنید:
در این شکل در مرحله اول یک حرکت شارپ ایجاد و بعد از آن واگرایی رخ داده است. خوب زمانی که این اتفاق میافتد نمودار برای پر کردن ظرف زمان حرکتی را با سرعت کم ایجاد میکند تا ظرف زمان را پر کند. اگر مشاهده کرده باشید قیمت قبل از اینکه تغییر روندی را ایجاد کند یک سقف یا کف جدید با سرعت کم ایجاد میکند تا ظرف زمان پر شود که معمولا اندیکاتور ها این حرکت را به صورت واگرایی نمایش میدهند زیرا نمیتوانند به دلیل مومنتم بالا به قیمت برسند. در بعضی از مواقع واگرایی ضعف روند را نمایش میدهد و این احتمال وجود دارد که در آینده نامشخص روند قیمتی تغییر کند. معمولا معاملهگران در بازار های مالی برای مشخص کردن واگرایی از اندیکاتور های macd و rsi استفاده میکنند.
. آیا این ابزار برای معامله کردن پاسخگو است؟
. آیا میتوان همهی تغییر روند ها را در بازار با این ابزار بدست آورد؟
خوب اکثر معاملهگران تازه کار فریب این ابزار را میخورند. به شکل های زیر دقت کنید:
در شکل بالا قیمت بعد از واگرایی تغییر روندی را تجربه نکرده و همچنان پر قدرت به سمت پایین حرکت کرده است.
مانند مثال گذشته در شکل زیر هم با اینکه رفتار اندیکاتور با قیمت واگرایی دارد، اما همچنان قیمت صعود کرده است و به نواحی رسیده که تقریبا اکثر معاملهگران از فروش ناامید شدهاند.
در پاسخ به سوال (آیا میتوان همهی تغییر روند ها را در بازار با این ابزار بدست آورد) واگرایی ابزاری بسیار خطرناک میباشد، زیرا حتی اگر بعد از تایید واگرایی روند تغییر کند قبل از این تغییر روند قیمت در آن حرکت زماندار خود آنقدر در مسیر اصلی به صورت آرام حرکت میکند که شما را از انجام معامله باز دارد. پس زمانی که واگرایی در نمودار مشخص میشود خیلی از معامله گران شروع به معامله میکنند ولی قیمت تا آن ها را از معامله خارج نکند تغییر مسیر نمیدهد زیرا این ماهیت این بازار میباشد. در بعضی از مواقع آنقدر واگرایی ادامه دار میشود که بعد از گذر زمان خنثی و تاثیر خودش را از دست میدهد.
در بعضی از مراجع و مقالات قید شده که برای ایجاد واگرایی در اندیکاتور مکدی حتما باید تغییر فاز توسط قیمت صورت گیرد اما در بعضی دیگر عنوان میشود که تغییر فاز نباید توسط اندیکاتور انجام شود. به این دو شکل دقت کنید:
در این شکل تغییر فاز در اندیکاتور دیده میشود اما قیمت همچنان با ایجاد واگرایی در حال صعود میباشد.
در این شکل هم تغییر فاز صورت نگرفته است و با وجود واگرایی قیمت تغییر مسیری را تجربه نکرده است. پس به صورت کلی این ابزار همیشه صددردصد در بازارهای مالی پاسخگو نیست.
. واگرایی RD :
در این دسته از واگراییها قیمت خواهان تغییر روند میباشد این واگرایی ها به دو نوع مثبت و منفی دسته بندی میشوند.
واگرایی RDمثبت : یعنی قیمت از کمترین حالت خود بعد از تشکیل واگرایی صعود کند.
واگرایی RD منفی : قیمت از بیشترین حالت خود بعد از تشکیل واگرایی ریزش کند.
. واگرایی HD :
این دسته از واگرایی ها در بازار های اصلاحی اتفاق میافتد.
برخلاف واگرایی های RD واگرایی HD در راستای روند اتفاق میافتد. به صورت کلی بعد از یک یک حرکت صریع و پر قدرت یک حرکت ضعیف ایجاد میشود که قلهای بالاتر از قله حرکت پرسرعت ایجاد میکند ول خوب زمان بیشتری این حرکت را طی میکند که باعث ایجاد واگرایی میشود. خوب به صورت کلی طبق تعریف واگرایی اگر در یک روند صعودی قیمت نمودار قله های بالاتری ایجاد کند، اما در اندیکاتور مکدی این قلهها پایینتر از قلهی قبل باشند میتوان نشان دهندهی ضعف روندی باشد البته در اکثر مواقع این اتفاق به حالتهای متفاوت میافتد.
بر خلاف واگرایی قیمتی واگرایی زمانی مرتبط با درگیری خریداران و فروشندگان در یک دارایی میباشد، که به دلیل سرعت بالای جنبش قیمتی هنوز ظرف زمان برای رسیدن به قیمت های جدیدتر پر نشده است.
معمولا در این دسته از واگراییها قیمت بعد از افزایش یا کاهش پر قدرت شروع به حرکت اصلاحی میکند. معاملهگران در بازارهای مالی منتظر میمانند تا در انتهای اصلاح قیمتی معاملهای را در راستای روند قبلی بگیرند. به شکل زیر دقت کنید، در این شکل قیمت یک حرکت قدرتمند به بالا داشته که بعد از آن برای پر کردن ظرف زمان به صورت اصلاحی حرکتی را در خلاف جهت حرکت اصلی ایجاد میکند که درگیری بین خریدار و فروشنده در این حرکت قابل لمس است.
در ناحیه مربعی مشخص شده واگرایی زمانی وجود دارد که در حال پر کردن ظرف زمان حرکت پر قدرت ابتدایی است. در این حرکت میتوانید از نوسانات قیمت درگیری بین خریداران و فروشندگان را مشاهده کنید. معاملهگران برای انجام معاملاتت با استفاده از واگرایی زمانی منتظر میمانند تا قیمت به روند قبلی خود باز گردد. یادتان باشد این ابزار نیز همیشه پاسخگو نیست به شکل زیر دقت کنید:
در این شکل با اینکه در مستطیل آبی رنگ یک حرکت شارپ داریم و در مربع قرمز رنگ نیز یک حرکت ریزشی ضعیف داریم اما در مربع روند تغییر نکرده است.
واگرایی در بازارهای مالی یک پدیده مهم و پیچیده است که تأثیرات گستردهای بر رفتار معاملهگران میگذارد و باعث میشود تا بدون در نظر گرفتن سیستم معاملاتیشان وارد یا از معاملات خاج شوند. همانطور که مطرح کردیم بهترین روش این است که در کنار سیستم معاملاتی از این ابزار استفاده کنیم.
عبارت MFI در کلمه به معنای Money flow index یا همان شاخص جریان پول است
دانستن حجم معامله قبل از باز کردن آن، مهمترین فاکتور برای هر معاملهگر است
اندیکاتور مکدی معروف ترین اسیلاتور بین معاملهگران در بازارهای مالی است
اولین بار در سال 1960 میلادی یک ژاپنی این اندیکاتور را طراحی کرد